Ministerstwo Zdrowia, w odpowiedzi na komunikat Portu Lotniczego we Wrocławiu zajęło oficjalne stanowisko oceniające oferowane przez Lotnisko testy na COVID-19 po przylocie do Polski. Ministerstwo oceniło Komunikat Portu Lotniczego we Wrocławiu krytycznie. Czy słusznie? Partner Kancelarii radca prawny Krzysztof Mitoraj został poproszony o komentarz w sprawie dla stacji TVN 24. Całość materiału możemy obejrzeć tutaj.
Testy na COVID-19 po przylocie – warunki dopuszczalności testu
Stanowisko Ministerstwa Zdrowia wskazuje, że test zwalniający z obowiązkowej kwarantanny musi być wykonany nie później niż 48 godzin przed przekroczeniem granicy państwa. Uzasadnienie tej odpowiedzi szukać należy w komunikacie zamieszczonym przez GIS dotyczącym przypadków zwolnienia z kwarantanny wjazdowej. Znaleźć w nim można między innymi informacje, iż testy wykonane w kierunku wykrycia SARS-CoV-2 muszą spełniać określone kryteria.
- w chwili przekraczania granicy z Polską wynik testu nie może być starszy niż 2 doby licząc od momentu uzyskania wyniku tego testu;
- powinien zostać wykonany za granicą przed powrotem/wjazdem do Polski (test wykonany w Polsce jeszcze przed wyjazdem za granicę, nie zwalnia z kwarantanny przy powrocie z zagranicy, jeśli upłyną od tego czasu 2 doby);
- wykonanie komercyjnego testu już po wjeździe do Polski nie zwalnia z obowiązku odbycia kwarantanny;
Porównując powyższe informacje z brzmieniem przepisu Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 153), stwierdzić należy iż GIS w sposób błędny zinterpretował pojęcie „przekroczenia granicy”.
Przekroczenie granicy – kiedy następuje?
Co w takim razie należy rozumieć pod pojęciem przekroczenia granicy w świetle obowiązującego w Polsce stanu prawnego? W celu zdefiniowania tego pojęcia, należy sięgnąć do przepisów ustawy o ochronie granicy państwowej z dnia 12 października 1990 r. (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1776), a konkretnie do treści artykułu 15, który stanowi że osoby przekraczające granicę państwową stanowiącą granicę zewnętrzną w rozumieniu przepisów kodeksu granicznego Schengen są obowiązane poddać się kontroli granicznej, w zakresie określonym kodeksem granicznym Schengen oraz innymi przepisami odrębnymi, wykonywanej przez funkcjonariuszy Straży Granicznej. Wobec powyższego, należy określić czym są granice zewnętrzne państwa w rozumieniu kodeksu granicznego Schengen. W tym celu, przytoczyć należy art. 2 pkt 2 tego kodeksu, który definiuje pojęcie granicy zewnętrznej państwa. Wyżej wspomniany artykuł stanowi, iż „granice zewnętrzne” oznaczają granice lądowe, w tym granice na rzekach i jeziorach, oraz granice morskie państw członkowskich, a także ich porty lotnicze, porty rzeczne, porty morskie i porty na jeziorach, pod warunkiem że nie stanowią one granic wewnętrznych.
W świetle powyższych przepisów, stwierdzić więc należy iż miejscem przekraczania granicy zewnętrznej dla osób podróżujących spoza strefy Schengen jest docelowy port lotniczy, natomiast momentem tego przekroczenia jest dokonanie przez służby graniczne kontroli granicznej (tj. odprawy paszportowej). Rozporządzenie wskazuje ponadto, że osoby te są obowiązane przedłożyć funkcjonariuszowi Straży Granicznej wynik testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2, o którym mowa w ust. 2 pkt 19, w języku polskim lub w języku angielskim. Powyższe stanowi argument wskazujący na to, że moment przekroczenia granicy to de facto moment odbycia kontroli granicznej. GIS w przedstawionym stanowisku uznaje, że momentem przekroczenia granicy jest moment opuszczenia kraju, dokonując tym samym błędniej wykładni przepisów Rozporządzenia, bowiem sama treść powyższego powołuje się wyraźnie na pojęcie granicy zewnętrznej w rozumieniu kodeksu granicznego Schengen. Przyjmując celowościową wykładnie, przekroczenie granicy zewnętrznej następuje z chwilą kontroli granicznej dokonywanym w docelowym państwie znajdującym się w strefie Schengen.
Testy na COVID-19 po przylocie – czy są zgodne z literą prawa?
Rozwiązanie zaproponowane prze Władze Portu Lotniczego we Wrocławiu należy zatem uznać jako uzasadnione i mieszczące się w granicach warunków postawionych przez Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2021 r. Testy proponowane tuż po przylocie, są dokonywane przed poddaniem się przez pasażerów kontroli granicznej, co w rozumieniu wyżej wspomnianych przepisów stanowi moment poprzedzający przekroczenie granicy zewnętrznej strefy Schengen. W myśl rzeczonego Rozporządzenia, praktyka ta może stanowić zatem podstawę do zwolnienia pasażerów przylatujących ze strefy Non Schengen z obligatoryjnej kwarantanny wjazdowej.
Abstrahując od prawnego aspektu rzeczonego przypadku, zaznaczyć trzeba iż decyzja o zapewnieniu możliwości pasażerom podróżującym spoza strefy Schengen, poddaniu się testom tuż po przylocie stanowi racjonalne rozwiązanie z punktu widzenia przeciwdziałaniu rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2. Umożliwianie dokonywania testów tuż po przylocie wydłuża w rzeczywistości okres, w którym wirus może się rozwijać w ciele osoby zakażonej i zwiększa znacząco szanse na jego wykrycie oraz zidentyfikowanie osób, które rzeczywiście powinny odbyć taką kwarantannę. W okresie 48 godzin poprzedzających przekroczenie granicy podróżujący są narażeni na wiele czynników zewnętrznych mogących spowodować zakażenie co przemawia za argumentem, aby test wykonany był jak najpóźniej przed faktycznym momentem przekroczenia granicy.
( link do materiału prasowego: Krzysztof Mitoraj – komentarz dla stacji TVN 24: https://tvn24.pl/wroclaw/wroclaw-lotnisko-oferuje-testy-dla-przylatujacych-do-polski-ministerstwo-zdrowia-nie-zwalniaja-z-kwarantanny-5009541 )
