Treść główna

Stwierdzenie nabycia spadku – interes wnioskodawcy

Zgodnie z treścią art. 1025 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 z późn. zm.) (dalej: k.c.), postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku wszczynane jest wnioskiem osoby mającej interes w nabyciu spadku przez spadkobiercę.

Ustawa nie wskazuje, jak należy rozumieć pojęcie ”interesu”, niemniej w poglądach doktryny i orzecznictwa, podkreśla się w tym przypadku jego szerokie rozumienie. Przywołać w tym zakresie można choćby pogląd przedstawiony w komentarzu pod redakcją prof. A. Kidyby, w którym zawarto następujące stwierdzenie: „Termin ‘interes’ należy więc interpretować stosunkowo szeroko, nie zawsze musi to być interes prawny, chodzi o jakikolwiek interes, o charakterze osobistym czy majątkowym” (Kidyba, Andrzej i Niezbecka, Elżbieta. Art. 1025. W: Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV. Spadki, wyd. IV., rok: 2015). Wniosek może więc złożyć każdy, „kto jest zainteresowany w wywołaniu skutków prawnych związanych z prawomocnym stwierdzeniem nabycia spadku, w szczególności skutków określonych w art. 1025 § 2 i 1027 k.c. Interes prawny pełni w tym wypadku funkcję legitymacyjną, a ściśle uprawnienia do wszczęcia postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Chodzi przy tym o obiektywny interes prawny, czyli obiektywną potrzebę wszczęcia postępowania (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2009 r., sygn. IV CSK 361/08). W rozumieniu art. 1025 § 1 k.c. i art. 669-679 k.p.c. zainteresowanymi w zgłoszeniu żądania stwierdzenia nabycia spadku są nie tylko spadkobiercy lub ich następcy prawni, lecz także wszystkie inne osoby mające interes prawny w prawidłowym wykazaniu następstwa po spadkodawcy, z czym wiążą się doniosłe skutki prawne, w szczególności przewidziane w art. 1025 § 2, 1027, 1028 k.c.” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 1983 r., sygn. III CRN 218/82). W orzecznictwie wskazuje się więc, że podmiotami zainteresowanymi w rozumieniu art. 1025 § 1 k.c. mogą być przykładowo – oprócz spadkobierców i ich następców prawnych – wierzyciele spadku, ale również wierzyciele samych spadkobierców, czy też współwłaściciele przedmiotów wchodzących w skład spadku.

Podsumowując, jeśli uporządkowanie kwestii spadkobrania może wpłynąć na nasze prawa i obowiązki, a nie jesteśmy spadkobiercami, to z powodu zaistnienia tego potencjalnego wpływu, jaki może mieć na nasze prawa i obowiązki określenie kręgu spadkobierców dopuszczalne jest wystąpienie z wnioskiem o przeprowadzenie przez sąd postępowania o stwierdzenia nabycia spadku po spadkodawcy.