Treść główna

Odpowiedzialność karna mafii lekowych – komentarz eksperta

W dniu 6 czerwca 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 26 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy - Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 959). W związku z zaistniałymi zmianami, mającymi na celu ograniczenie działalności mafii lekowej oraz zwiększenia sankcji za nielegalny obrót produktami leczniczymi, wypowiedział się partner Kancelarii, r.pr. Krzysztof Mitoraj.

Cały materiał jest dostępny pod adresem: https://fakty.tvn24.pl/fakty-po-poludniu,96/mafie-lekowe-maja-sie-swietnie-oto-jak-wyglada-ten-proceder,969916.html

Zgodnie z dotychczas obowiązującym stanem prawnym, w myśl art. 127b ustawy z dnia
6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 499 z późn. zm.) „przedsiębiorca, który dokonał wywozu lub zbycia produktu leczniczego: bez uprzedniego zgłoszenia Głównemu Inspektorowi Farmaceutycznemu, przed upływem terminu na zgłoszenie sprzeciwu wobec zamiaru wywozu lub zbycia poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew sprzeciwowi Głównego Inspektora Farmaceutycznego, podlegał karze pieniężnej w wysokości do 5% wartości rocznego obrotu netto nie mniejszej jednak niż dwukrotna wartość wywiezionych lub zbytych produktów bez uprzedniego zgłoszenia lub przed upływem terminu na zgłoszenie sprzeciwu lub wbrew sprzeciwowi”. Z dniem 6 czerwca 2019 r. rzeczone przepisy zostały uchylone.

Uchylone przepisy zastąpiły art. 126b oraz 126c ustawy Prawo farmaceutyczne, zgodnie z którymi, „w przypadku zbycia produktu leczniczego z naruszeniem warunków określonych w ustawie sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tej samej karze podlega, kto nabywa lub zbywa, wywozi poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przewozi, przechowuje produkt leczniczy uzyskany z naruszeniem warunków określonych w ustawie”.

Natomiast w przypadku gdy przedmiotem wyżej wskazanych czynów jest mienie znacznej wartości, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Jeżeli przedmiotem przestępstwa jest produkt leczniczy zamieszczony w wykazie ministra właściwego do spraw zdrowia, dotyczącego produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych zagrożonych brakiem dostępności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Kto bez zgłoszenia zamiaru wywozu lub zbycia poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew sprzeciwowi, albo przed upływem terminu na zgłoszenie tego sprzeciwu wywozi poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zbywa podmiotowi prowadzącemu działalność poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, produkt leczniczy, zawarty w wykazie ministra właściwego do spraw zdrowia, o którym mowa powyżej, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W przypadku środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych, zawartych w wykazie, czyn jest zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 2.

Tym samym czyny dotychczas kwalifikowane jedynie jako delikty administracyjne, zagrożone wyłącznie karą finansową, zostały uznane za przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności. Podkreślić należy jednak, że zgodnie z zasadą nie działania prawa wstecz wyrażoną w art. 4 kodeksu karnego, wszystkie zachowania, które miały miejsce przed 6 czerwca 2019 r. mogą być zakwalifikowane jedynie jako delikty administracyjne.

Zaostrzeniu uległy również kary za wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania lub importu produktu leczniczego bez wymaganego zezwolenia, które obecnie jest zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Podsumowując należy zauważyć, że zmiany, które weszły w życie w dniu 6 czerwca 2019 r. zaostrzyły odpowiedzialność za prowadzenie działalności w zakresie nabywania, zbywania, wywozu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przewozu, przechowywania produktów leczniczych z naruszeniem warunków określonych w ustawie prawo farmaceutyczne.